Maandag 10 Mei 2010

Seisoene

Terwyl ek deur die bos stap voel ek die verandering aan, die natuur sug saggies en is wagtend, die lug helder blou en stil. Ek skop na die los tapyt van blare op die woudvloer en ruik die klammigheid van verotte plantmateriaal. Hulle is hier iewers ek weet, elke seisoen kry ek hul hier, elke keer net besig met iets anders want elke seisoen bring sy eie dinge, sy eie aktiwiteite mee en vereis dat hulle op verskillende maniere optree. Dan gewaar ek hulle besig met 'n gewerfskaf en geskarrel ... kleintjies spring rats agter die ma aan en wip weg in die stam. Eekhorings maak hul tuis in die boomstamme en versamel kos vir die winter. Sonder kalenders begin hul werk, begin hul kos versamel of skuiling soek vir die winter.

Herfs is die mooiste mooiste maand, vir my. Dan is die lug op sy blouste, die kosmos op sy geilste en die blare verkleur van groen na rooi, geel oker en roes. Dan skrop die hoendertjies tussen die los blare en roep hul kuikens, hulle pik-pik na goggas en hardloop agter vlieende insekte aan. Niks is mooier as 'n moeder hen wat sopas dertien kuikens uitgebroei het en trots aangeloop kom nie. Daardie bolletjies goud-geel dons wat rondskarrel is so mooi...in volle afhanklikheid van die hen.

In my tuin is nog 'n paar varkore en die viooltjies blom pers aan die voet van die uitgeholde boomstomp. Kappertjies lag helder rooi, oranje en geel tussen droe takke en dooie hout. Eintlik is die tuin half stil, die swaeltjies en kwikkies is weg, die duiwe sit ver teen die son wat al skaler word. Ek stap onder die bome deur en sien die blare dwarrel grond toe, ek vang een en vou dit toe in my hand, klam en goud vul my palm en ek hou dit versigtig vas broos le dit koesterend op my hand. Kunstig gevorm tot perfeksie, die are uitgesprei deur 'n bonatuurlike vakmanskap, die kante van die blaar fyn afgewerk en stewig gekartel, uniek, net so gemaak vir die spesifieke boom. Ek kyk op en sien 'n doudruppels wagtend teen die son aan die boonste blare van die boom en in die weerkaatsing van die son sprei die reenbogie pers en pienk.

Dan sien ek aan die begin van my tuin iemand staan, beeldskoon in wit geklee omring met die goudkleur van die son asof goddelik ... sy het teruggekom. In die stille wete dat ek vir haar gewag het stap ons na mekaar toe, ek gee vir haar die blaar om die oomblik te vier.

Woensdag 05 Mei 2010

ONDERBOS OP VERSOEK 11

Hy sit tussen ons in die koets oppad na die koning se paleis. Die paleishekke gaan oop net toe ons indraai in die oprit. Vreemd dink ek, asof hulle ons verwag het, ek kyk vraend na my pa en hy knik vir die wag. Ek probeer so rustig moontlik bly sodat ek nie onnodig die seun onrustig maak nie. Die wiele van die koets knars op die steentjies voor die paleis, ons klim uit en staan in die warm gloed van die oggendson. Die paleistuin blom vrolik en begroet ons met die mooiste blomme en struike. Skoenlappers dartel rond, bye werk onverpoosd in die kelke van die mooiste lelies en rose. Die gras is lowergroen en perfek gesny. Elke keer verbaas dit my hoe perfek alles is.

Ons stap deur die groot saal waar die koning sit, ek kyk stip voor my na die koning en my oog vang die glans van die vloer in die sonstrale wat deur die vensters flits. Hoe boog vensters versier die mure aan weerskante. die koning begroet ons hartlik en beveel die lakei om te gaan. Die koning nooi ons na 'n kleiner vertrek. Ons sit in die diep rooi stoele met hoe rugleunings terwyl die koning met een van die wagte praat. Ek hou die seun dop en sien dat hy ongemaklik senuagtig vroetel met sy hemp. Dit verbaas my dat hy so kalm gebly het en sonder teestribbeling saamgekom het. Dalk het hy besluit hy het nie 'n keuse nie.

Die koning praat rustig met ons en vra dat die wag die seun wegneem sodat hy eers met ons alleen kan praat. Dit duur 'n paar minute voordat die wag terug is en toe eers begin die koning praat. Ek vertel hom alles en maak seker dat ek niks uitlaat nie. Nadat hy na ons geluister het, het hy met die seun gepraat en hom beveel om agter te bly, hy verwag van hom om al sy makkers uit te wys asook die boere en ou vrou wat betrokke is.Ek en my pa kan maar huis toe gaan, hy sal alles verder hanteer. net toe ons by die saal se deur kom roep die koning my terug. Hy bedank my en se ek het goeie werk gedoen, hy sal my laat weet wanneer ek moet inkom vir my volgende opdrag.

Net buite die paleis sien ek dit weer daar in die roostuin, die dame wat dans in wit en ligroos. ek draai om om dit vir my pa te wys en kom agter hy is weg, ek draai onmiddelik om en kyk stip na waar ek haar gesien het,,, sy is ook weg! Dit verstaan ek gladnie van my pa nie, hy kry die onmoontlike altyd reg... verdwyn en verskyn net wanneer hy wil.

Voordat ek in die koets klim kom sit die valkie op my skouer en asof iemand dit vir my se weet ek, ek is nou alleen. Ek sal nou die werk verder alleen moet behartig. Wat het die vreemde vrou met my pa te doen? Ons ry deur die groot hout deure en ek kyk weer hoe stylvol alles gedoen is, perfek asof onwerklik. Op my skoot val 'n enkele roospienk roosblaar...

Donderdag 18 Maart 2010

ONDERBOS OP VERSOEK 10

Voordat ek behoorlik my sit kon kry, trek die koets weg. Ek gaan nou elke dag die afgelope week na die mark, more moet ek vir die koning verslag doen en ek het nog niks verder gevorder nie, behalwe dat ek gisteraand net voordat ons sou terugkom iets opgemerk het aan die onderpunt van al die stalletjies...iets baie vreemd en dit het my uit die slaap gehou vir ure. Eers nadat ek uit moedeloosheid opgestaan het en in die kombuis warm melk gaan drink het, het ek aan die slaap geraak.

Die mark is besig soos gewoonlik en dit is 'n warboel van mense en waens, almal probeer so vinnig moontlik hul goed uitpak. Ek besluit om eers na die blommemark te gaan want daar is dit net rustiger en meer georganiseerd. Terwyl ek tussen die stalletjies en mense deurvleg vang my oog weer dieselfde eienaardige vrou wat ek laat gistermiddag opgemerk het. Sy pak versigtig en tydsaam haar botteltjies en reukolies uit, dan vryf sy hier en draai daar. Terwyl ek daar verbystap draai sy haar rug op my en maak asof sy met iets besig is, ek merk op dat daar een van die jong seuns by haar sit en gesels. Sy wys iets vir hom en praat saggies sodat ek niks kan uitmaak nie. Ek maak asof ek uitstap na die blommemark maar verdwyn tussen die mense in, ek knoop 'n geselsie met iemand aan en gaan sit onopgemerk oorkant die vreemde vrou se stalletjie. Ek word 'n heerlike koppie kruietee aangebied en drink klein slukkies daarvan terwyl ek haar dophou. Sy meng en vroetel met haar smeergoed en olies. Die geur van balsem en kruie vul die lug. Ek koes weg agter 'n hoop sakke.
Dan oorhandig sy iets aan die seun en beveel hom om te loop en gou te maak. Hy moet die mengsel aan iemand gaan oorhandig. Ek hou hom dop tot waar ek sien hy roep van sy makkers uit die mark, toe weet ek...

So vinnig as wat ek kan, beweeg ek aan die anderkant om en vang hulle almal in een of ander vergadering buite die mark, ernstig aan die bespiegel en redekawel. Seun nommer een oorhandig aan elkeen bietjie van die olie met 'n bevel. Ek kon nie hoor wat hy se nie en probeer hom agtervolg. Hy loop rustig en al fluitende terug na die ou vrou. Die res van die seuns verdwyn asof dit towerolie was.'n Goeie tien minute het verby gegaan voordat ek een van hulle opgemerk het, natuurlik weer onder 'n wa. Wat hulle daar doen weet ek nou-al maar wat maak hulle met die olie?

Op daardie oomblik vlieg die valkie van my skouer af op, hy het my pa opgemerk wat
saam met meneer Bann die mark binnestap. 'n Valk kan baie ver en akkuraat sien,hy herken ook iemand oor 'n buitengewone afstand. My pa en meneer Bann kom geselsende
aangestap, by hulle is Labby. Ek dink onmiddelik hier kom probleme. Tog het Labby, wat 'n baie gehoorsame hond is, hom baie goed gedra. Ek stap hul tegemoet en vertel feitlik onmiddelik van die nuwe ontdekking. Meneer Bann stap rustig deur die stalletjies tot by die ou vroutjie. Hy knoop 'n geselsie met haar aan en koop so wraggies van die olie. Terug by ons smous hy daarmee onder ons neuse... ek probeer nugter dink en vertel van die seuns maar ek voel bedwelm van die skerp reuk van die olie. Nou weet ek...sing dit deur my kop... my kop draai en ek voel asof ek gaan val...ek gaan sit vir veiligheid op 'n sak mielies daar naby.

Gou voel ek beter maar nou begin ek dink... daardie olie is bedwelmend en dalk verslawend. Ek spring op en steier so effens, haastig begin ek loop in die rigting van die ou vroutjie en haar trawante. Labby draf agterna, ek het lank daar bly staan en die seuns en ou vrou dopgehou. Die seuns smeer van die olie aan hul polse en dan snuif hulle daaraan. 'n Dwelm, ek het dit...die seuns word betaal met dwelms...die dwelms is in die olie. Briljant, dink ek en slaak 'n sug van verligting want nou het ek iets om die koning te vertel...

Met ander woorde, se ek later vir my pa, die kinders is die verklikkers van die ou vrou. Sy beloon hulle met die olie maar wat doen hulle nou juis om die beloning te verdien. My pa en ek het gaan sit en lank oor die saak gedink. My aandag word afgetrek deur Labby wat onder 'n wa inkruip en daar rondsnuffel. Hy staan terug en ek sien hoe sy hare rys. Genoeg vir my om nader te staan en die kind aan die anderkant te sien uithardloop. Ek sit die seun agterna met Labby langs my. Buite die mark haal Labby hom in en keer hom vas. Ek loop nader en begin met hom praat, gelukkig kom my pa by en die gesprek begin vlot want hy kan hulle taal goed praat en verstaan. Die kind beur weg en begin smeek maar ons het hom, hy sal moet saam na die koning want daar sal hy praat dis verseker...

Dinsdag 09 Maart 2010

ONDERBOS 9

Op my hand skyn 'n dun strepie son wat deur die skrefie in die deur skyn. Ek maak my hand stadig oop en toe terwyl ek wag dat my pa en meneer Bann by my aansluit. Ons het hard gewerk die afgelope weke. Oftewel ek het hard gewerk en hulle het onophoudelik gesels, raad gegee en toesig gehou, daar was nie een oomblik wat ek kan klassifiseer as vervelig nie. Ek het saam met die boere gewerk, geploeg, geplant, gesaai en geoes. Ek het sakke gedra, waens rondgesleep en goedere mark toe aangery met perde wat die wa sleep natuurlik. Alles is mos uit 'n vorige era hier. Ek het baie by die wamaker geleer en dit baie interessant gevind ek wou ure daar spandeer maar is dit nie toegelaat nie. As meneer Bann eers op sy horlosie tik en se die tyd stap aan dan moet ek weet.

Die besoek aan die mark is elke keer 'n belewenis, al die mense, almal so kort en geset. Die boere het oor die algemeen baarde en groot vel hoede op sodat die son hulle nie kan brand nie. Die hoede woed deur hulself gemaak, die velle self gebrei en gelooi. Elke liewe een het 'n boep,'n bles en 'n pyp natuurlik. Hier rook hulle net kruieblare en dit is glo uitstekend vir mens se gesondheid.

Die mark word in 'n gebou wat herinner aan ons lapas, gehou. Die eerste dag terwyl ek opstap teen die steilte na die mark harloop 'n kind my amper onderste bo. Vrolike skynbaar sorgvrye kinders speel wegkruipertjie tussen die stalletjies en hou nie op voordat almal moeg en uitgeput op die sakke neerval nie. Ek het hulle 'n rukkie staan en bewonder en gedink aan die kinders in my land wat die heeltyd opgepas moet word, wat die heeltyd ingehok sit omdat daar te veel gevaar buite dreig.

Terwyl ek staan en na alles kyk stoom 'n boer op my af, hy het 'n hele klompie klagtes waaraan ek moet aandag gee. Ek kyk rond waar meneer Bann homself bevind net om te sien hy staan en wyn proe. Iets waarmee hy uitstekend is. Ek luister na die klagtes die een na die ander en probeer my bes, gou stuur ek hom na meneer Bann en koes agter 'n hoop sakke. Meneer Bann kom na my aangestap, die boer swaai sy arms en beduie woes, ek besluit om by hulle aan te sluit. Met gesonde verstand en natuurlike insig kom mens ver, ek het saam met meneer Bann al die probleme gou uitgesorteer. Pryse wat geval het en goedere wat oorgemerk is ensovoorts. Soos net 'n boer kan protesteer word dit hier ook gedoen.

Terwyl ek na die een boer se voorraad kyk en die boonste mielies oplig val daar mielies uit wat gladnie reg is vir die mark nie, hul is gevreet deur insekte en van baie swak gehalte. Net toe ek buk om die mielies op te tel sien ek onder die wa 'n jong kind wegkruip, eers steur ek my nie daaraan nie... maar later het ek met meer versigtigheid opgetree. Ek druk die slegte mielies terug waar dit uitgeval het en sien my pa daar rondstaan. Ek stap na hom toe en vertel hom daarvan, net toe die seun dit sien kruip hy uit en hardloop 'n paar stalletjies verder en praat met die boer wat daar staan en gesels. Ons stap na die wa en ek wys hom wat ek gevind het. My pa se vir my dit is waarna die koning verwys het en dat ek nog meer moet soek. Dit is die vrot vrugte in die mandjie.

Hierdie speletjie begin nou ernstig raak dink ek terwyl ek die kinders fyner dophou, hul speel nie regtig net wegkruiper nie van hulle wat bietjie ouer is doen die verklikwerk. Die kinders wat dit doen het vuil en geskeurde klere aan, altyd 'n slaprand hoedjie op en kaalvoet. Later sou ek uitvind hulle gaan ook nie skool nie en le heeldag by die mark rond, so kry hul hierdie werk en word dan beloon met kos. Daar is altyd 'n vrot appel wat die ander aansteek. Ek dink dadelik daaraan dat ek by die oorsaak sal moet begin, dit help nie om 'n probleem van agter te pak nie, nee soek die kern van die saak.

Ek vou my hande agter my rug en stap rustig deur die stalletjies, kyk en luister baie fyn. Ek maak inligting bymekaar sodat ek die probleem kan uitsorteer. Dan stap ek na die mooiste deel van die mark, die blomme mark. Voor ek egter daar uitkom moet ek eers deur die vrugte en dit is hier waar ek gaan staan en die mooiste vrugte wat ek nog in my hele lewe gesien het bewonder. Elke vrug is op sy beste, die appels, rooi, groen geel en blink gevryf. Dit lyk asof dit kunsappels is, net die beste is goed genoeg. Ek soek na kinders wat wegkruip maar kry niks, ek lig die vrugte op en soek, daar is nie een slegte vrug nie. Was dit dan nie 'n mandjie vrugte nie?

Die blommemark is verruklik en die heel mooiste lelies wat ek nog ooit gesien het begroet my. Ek neem die verskillende geure van die rose waar asook die betower mooie kleure. Die blomme lyk anders half bonatuurlik en ek weet hier le ure se leer voor. Om elke naam te leer, elke kweker te identifiseer asook al die plase te besoek sal harde werk wees en deeglike beplaning. Agter my kom my pa en meneer Bann aan, my pa met lang rustige tree en meneer Bann wat draf om by te hou. Die valkie het saamgekom en intussen op my pa se skouer gaan sit. Dit is asof die mense respek het vir die valkie...

Daardie aand op my bed met die maan net 'n strepie teen die naghemel dink ek aan elke besondere blom en vrug. Kan dit beter, ek betwyfel dit. Ewe skielik is ek nie meer spyt omdat ek hier is nie. Hier het ek my pa herontdek en ek het so baie geleer.
Die mense is wonderlik vriendelik en nogal koddig. Net een ding pla my... sal ek ooit die probleem vir die koning kan uitsorteer binne 'n week. Want dit was die opdrag...

Maandag 08 Februarie 2010

ONDERBOS OP VERSOEK 8

Na die samesprekings met die koning en ander boere is dit lekker om die deur van my kamer oop te stoot, die skemer en koeligheid in die kamer met sy klip vloer laat my ontspan, ek gaan sit op my bed en trek my skoene uit, terwyl ek daarmee besig is val 'n skaduwee deur die deuropening... Met my skoene in my hand staan ek op, dit flits deur my brein dalk is dit 'n skelm, gereed om op te tree maar in verbasing sit ek die skoene neer en stap nader.

"Hoe op aarde het Pa so gou hier gekom, dit is nogal 'n entjie?" Dit is nogsteeds vreemd om met hom te praat. Hy lyk heelwat ouer as wat ek hom geken het maar beter as toe ek hom 'n paar uur vroeer gesien het, sy been is mank en hy gebruik die kierie om op te leun. Ons gaan soek koffie en iets te ete in die kombuis, nadat meneer Bann gaan slaap het en die huis stil geraak het, het ons twee nog baie lank gesels. Ek het hom vertel hoe dit by die huis gaan en die toestand waarin alles is, hoe alles agteruit gegaan het en dat dit elke dag net 'n wonderwerk is as jy weer wakker word. Ook dat my moeder 'n paar jaar gelede oorlede is en dat sy nooit op gehou het om na hom te soek nie. Dan vertel hy my van sy lewe hier en hoe wonderlik dit was. Eintlik so eenvoudig en rustig. "Is dit nie dalk die Hemel die nie?" My pa lag en se nee ek kan jou verseker dit is nie.

Dit het ons op die onderwerp gebring van my werk. Hy het breedvoerig vir my verduidelik dat ek eintlik 'n baie belangrike pos hier beklee en dat hulle baie afhanklik is van so iemand soos ek en wat hy vir hulle was. Ek sal moet uitvoere doen na ander lande en dit is nie lande soos die nie, dit is groter lande van die wereld waarvandaan ons kom. Dit is die rede hoekom hulle iemand van die 'anderkant' nodig het want hulle kan nie die kontrakte kry nie. Nie een van hulle kan waag om daarheen oor te gaan nie hulle sal verouder binne 'n uur na so oud dat hulle nie die werk kan doen nie. Ek skuif rond en skink vir ons elkeen wyn uit 'n kraffie. Dadelik weet my pa presies watter boer se wyn dit is.

Nadat ons ure om gesels het begin dinge vir my duidelik word en ek begin berus. Hy het my belowe om die volgende paar dae saam met my te gaan en te sorg dat ek alles onder die knie kry want hierdie mense kan dit nie bekostig om van hul produkte te verloor nie. Hy verduidelik dat daar nog baie meer dinge is waaraan ons aandag sal gee maar hy is heeltemal seker ek sal dit kan hanteer. "Hoekom is Pa se naam hier Odare, het dit enige betekenis?" vra ek toe ons uitstap in die koeligheid van die nag. "Weet jy hulle sal vir jou ook nog in hulle taal 'n naam kry, dit is net sodat hulle dit maklik kan uitspreek en dit beteken natuurlik maar iets vir hulle."
'Pa verduidelik nog net dit, hoe kry hulle dit reg om my te verstaan, ek praat dan my taal wat vir hulle onbekend is?" My pa lag :"Hulle besit die vermoe om enige taal te verstaan, sien dit maar as 'n gawe, daar sonder sou hulle nie kon bestaan nie..."
Ek kry die gevoel daar is nog baie wat ek nie weet nie.

"Gaan Pa terug?" vra ek voor ons groet. "Nee, nie nou-al nie, ons sal later daaroor praat, jy moet rustig slaap..." Hy verdwyn net soos hy gekom het en ek kan nie help om te wonder of ek hom weer sal sien nie. Gelukkig is baie dinge nou vir my duidelik.

In my kamer sit die valkie op een poot op sy stok, wat ook sommer net daar gereed was toe ek van die koning terugkom. Dit is asof hierdie 'n geoliede masjien is en sonder hakplekke pas die ratte in mekaar.

Donderdag 28 Januarie 2010

ONDERBOS OP VERSOEK 7

Die dagbreek le teen die horison en lang goue strale kleur die werf, ek staan buite met 'n kommetjie koffie in die hand. Niks word hier gesluit nie en ek het vroeg opgestaan om in die kombuis 'n koffietjie te gaan maak. Meneer Bann is nog nie buite nie, so ek gebruik die rustige paar minute vir meditering. Ek begin huistoe verlang, ek wonder hoe dit met my Labrador gaan en of daar werklik na alles omgesien word soos meneer Bann gese het. Terwyl ek die son dophou wat sy kop uitsteek en na die hoendertjies kyk wat al lankal skrop en kos soek, natuurlik klein soos ons kapokhoendertjies, onthou ek iets wat meneer Bann gister gese het, hy het gese dat hy my pa goed ken, in die teenwoordige tyd asof hy nog lewe...

Ek gaan sit op die houtbankie wat voor my kamer staan en ewe skielik hoor ek 'n hond blaf, ek het nog nie vantevore agtergekom hier is honde nie. Dan word dit duideliker en ek staan op, ek herken die blaf...en stap vinnig oor die werf om te kyk waar is die hond. In die pad wat voor die erf verbyloop gaan staan ek en kyk rond, dan skielik asof uit 'n sprokie kom Labby na my toe aangeharloop, die kenmerkende vrolike vriendelikheid self, onbetwisbaar hy. Ek vryf hom en se troetelname wat net hy behoort te ken, hy reageer elke keer, maar ek is nie heeltemal oortuig nie want na alles wat ek deurgemaak het die afgelope paar dae, verwag ek enigiets.

Met die terugstap kom meneer Bann na my toe aan. "Is jy nou tevrede?." Ek kyk hom ongelowig aan: "Wat bedoel jy, is dit werklik my hond?." Ek buk af en kyk na die naamplaatjie aan sy nekband... EK BEHOORT AAN ANDRE PRETORIUS, PLOT 9B, VLAKFONTEIN ... werklik dit is waar! Oorstelp van vreugde en verbasing vryf en speel ek met hom, kan dit wees! Wel dit is darem iets van my eie.

Meneer Bann draai saaklik na my en se dat ek vandag weer na die koning gaan maar hy gaan saam omdat daar dringende sake is waaraan aandag gegee moet word. Ons moet vinnig iets eet en regmaak, daar gaan 'n hele paar belangrike mense teenwoordig wees.

Labby loop saam terug en asof hy die plek ken gaan maak hy hom voor die vuurherd tuis. Die glans van die vuur laat sy pels blink en gee dit 'n goue skynsel. Ons kry 'n heerlike groot ontbyt met geposjeerde eiers en sampioene. Mnr Bann verduidelik dat hulle self die sampioene kweek in die kelder en dat hy my nog sal wys. Labby stap saam kamer toe terwyl ek was en skoon aantrek le hy rustig op die mat voor my bed. Ek gesels met hom soos my gewoonte maar altyd was.

Labby mag nie saam na die koning toe gaan nie en bly tevrede agter. Hy het baie nuwe dinge om deur te snuffel. Die koets en paleis is gelukkig alles nog dieselfde. Ek kry partykeer nog die gevoel dat alles gaan verdwyn en ek my weer in my eie tuin gaan bevind. Weer dieselfde wagte en dieselfde lakei alles presies soos die vorige keer, met een verskil meneer Bann se teenwoordigheid. Ons wag op dieselfde bankie en kyk na dieselfde pragtige tuin en eksotiese plante.

Na 'n rukkie word ons geroep, ek wonder wat het dan van die ander mense geword wat hier sou wees. Ons loop deur 'n lang gang waar ons verskeie mense teekom, blykbaar bediendes van die koning, hulle buig elke keer galant. Ek voel senuagtig, die gang is vir my nou net te lank en stil. Dan loop ons vas teen 'n groot uitgekerfde houtdeur, dit is dubbele deure met koper beslag. Die lakei met sy stywe rug, maak galant die deur oop. Ons wag 'n paar sekondes en dit val my op hoe stil meneer Bann meteens is. Dan hoor ons mense lag en gesels, ons stap die vertrek versigtig binne. Sodra mens deur die deur is staan jy op 'n bree trap wat lei na nog wye bree trappe, onder in die vertrek, met ander woorde die middelste gedeelte van die vertrek is ingesink, is 'n groot ronde tafel en om die tafel sit hulle... Ek kyk stadig van een na die ander maar herken nie een as die koning nie. Meneer Bann loop voor en ek volg hom gedwee. Hy begin die ander groet en gesels ons gaan sit ook aan die tafel...Die koning is nog nie daar nie, natuurlik sal hy laaste inkom.

Daarna het alles vinnig begin verander, die koning het opgedaag en almal het soos een man opgestaan en gewag totdat hy gaan sit. Die persoon aan die koning se linkerkant staan op en verwelkom die koning en daarna ons almal. 'n Formele vergadering volg en ek het begin ontspan daar word oor baie dinge gepraat en besluit. Dit is net toe ek die glasie water nadertrek en 'n sluk neem dat dit gebeur...die koning maak keelskoon en vra dat ek aan die woord gestel word. Ek moet verslag doen van my waarneming wat ek gemaak het oor die boerderye sover. My keel trek toe en ek kry nie 'n geluid uit nie, ek maak keelskoon en voel net soos die dag op die plein. Sweet begin teen my slape afloop en ek weet, nou moet ek iets se want meneer Bann begin rondskuif. My oog vang die oop venster en die blou lug wat sigbaar is daardeur asof dit my help begin ek praat en gee 'n volledige verslag van my waarneming. Ek is verbaas dat hulle my so goed verstaan want ek praat tog anders as hulle maar nie een maak 'n opmerking nie.

Die koning begin met my praat asof hy met my gesels en maak selfs 'n grappie of twee. Hy gee die boer, by wie ons was opdrag om my breedvoerig en deeglik te onderrig so ook van die ander mense wat daar is. Ek kom toe agter dat elkeen 'n ander boerdery het, met ander woorde daar is kersieboere, neutboere, skaapboere, beeste en elke denkbare boerdery word deur iemand verteenwoordig. Hulle gaan my leer en onderrig die volgende paar weke. Ek skep moed en vra die koning 'n vraag: " U majesteit, mag ek vra hoekom ek nou juis gekies is vir die werk, ek het geen ondervinding en ek het 'n lewe aan die anderkant." Die koning antwoord my met 'n baie ernstige stemtoon, ek luister met intensiewe aandag na sy stem wat weerklink deur die vertrek: "Soos jy reeds weet het jou pa altyd die werk gedoen, daaroor het ons alreeds gepraat en jy is die geskikste kandidaat om dit by hom oor te neem. Ek weet dit is onverwags en 'n groot skok vir jou maar jy sal aanpas en het uitstekende leermeesters om jou daarmee te help." Dan vra ek die vraag wat ek te bang was om te vra, asof iemand anders praat se ek die woorde: "Lewe my pa nog?" Daar heers 'n stilte en dan swaai die deur reg aan die anderkant van die vertrek oop en 'n man stap binne. Hy is oud en loop moeilik daarom het hy 'n kierie. Hy gaan staan en kyk my reguit in my oe. Fletsblou oe, reguit skouers, 'n trotse man. Op sy regterskouer sit 'n valkie, ek verwonder my daaroor maar ignoreer dit. Eers toe hy met my praat weet ek onteenseglik dit is my pa.

Ek kyk na hom en wens ek kon hom vashou, al wat ek kon uitkry is:"Ons het baie gesoek, Pa...". "Ja Seun, ek weet maar die mense het vir my 'n wonderlike lewe gegee net soos hulle vir jou ook sal gee." Dan kom hy om die tafel gestap en skud my hand, ek voel hoe iets van hom uitgaan na my toe. Ons het mekaar vasgehou vir 'n paar minute en gepraat oor die 'anderkant'. Die koning het die vergadering verdaag en ons het heerlik gesels en gekuier daarna. Voor elkeen is 'n silwer skinkbord neergesit met die wonderlikste vrugte en neute daarop. 'n Geskenk van die koning.

Nadat ons lekker gekuier het begin die ander groet, ons stap uit na die koets. Buite is die lug diep blou en die wolke pak saam. My pa skud my hand en se dat hy altyd daar sal wees om hand by te, sit ek sal die krag kry om dit te doen. By die deur van die koets word ek weer verras, die valkie vlieg en kom sit op my skouer. Verbaas kyk ek om na waar my pa staan. Hy lag en se:" Hy is nou joune."

Sondag 24 Januarie 2010

ONDERBOS OP VERSOEK 6

Die oggendlug is koel en vars, ek neem diep teue daarvan en voel gou beter. Gelukkig kon ek eers was en skoon aantrek want ek het net so op die bed neergeval die vorige aand sonder om aan 'n seep te dink. Meneer Bann loop vinnig vooruit en mompel iets van daar le 'n lang dag voor ons het nie tyd om te mors nie. Voor in die oop stuk van die erf staan dieselfde koets as tevore, gereed. Ek voel opgewonde en bevoorreg, waar het ek nou-al ooit kon dink ek sou so behandel word.

Meneer Bann het net gewag totdat ons sit toe haal hy 'n fles uit die mandjie wat hy by sy voete neergesit het. Hy skink vir ons elkeen in piepklein koppies sterk koffie. Swart en bitter word dit my aangebied en ek drink klein slukkies daarvan, nog nooit het koffie my so wakker en vars laat voel nie. Miskien is dit omdat dit so bitter is. Iewers het ek al sulke erg bitter koffie gedrink... Starbucks-koffie smaak nogal naby aan dit, dink ek maar tog is daar 'n verskil... alles hier het 'n verskil, dink ek en glimlag afgetrokke.

Meneer Bann skuif reg en toe merk ek dit op, sy voete raak nie die vloer van die koets nie. Ek vra dit dadelik: "Was hierdie koets spesiaal vir my gebou?"
"Nee nie eintlik nie, jou pa het hom al die jare gebruik." Ek skuif ongemaklik rond en bekyk die koets noueers noukeurig. "Hoe goed het jy my pa geken? Weet jy dat hy verongeluk het, van 'n krans afgegly het en die lyk is nooit gekry nie."
"Ja ek weet, ek ken jou pa baie goed..." Ons begin praat oor die dag wat voorle, die werk wat vir my uitgesit is en ek probeer nogsteeds uit die situasie kom. Hoekom ek? Wil ek male sonder tal weet. Uiteindelik sug meneer Bann en se dat hy my weer na die koning toe sal laat gaan want hy kan dit nie beantwoord nie.

Voordat ons by die plase uitkom het meneer Bann die mandjie opgetel en tussen ons staangemaak. "Kom, ons eet eers iets, jy sal jou kragte nodig he." Hy lag saggies en dit is die eerste keer dat ek hom hoor lag. Die kos is heerlik vars, baie vars slaai en rou groente. Vrugte soos ek nog nooit gesien het nie.

Ons hou met 'n swierige draai stil, klim uit en die gesig wat my begroet laat my asem wegslaan. Ek bly staan op die trap van die koets en kom nie eers agter dat ek meneer Bann voorkeer nie. Hy maak na 'n paar minute keelskoon en dan besef ek... Hy lag weer saggies en ons klim uit. Ek bly uitkyk na die mooi toneel voor my en wil amper nie gesteur word nie.

Ek gee 'n paar tree verentoe en wag dat iets moet gebeur, dat iemand moet se jy droom of jy kyk na die rekenaarskerm of dat die ligte aangeskakel word na 'n wonderlike fliek. Tog dit gebeur nie. Ek en meneer Bann stap in die rigting van 'n man wat besig is om hooi op 'n wa te laai. Twee vosperde is voor die wa gespan. Meneer Bann vra hom waar die boer is en of ons maar kan rondkyk. Hy stel my voor en onmiddelik verander alles. Die man se naam is Essk, terwyl ek sy hand skud gaan die voordeur van die pragtige huisie oop en nog 'n man storm uit, daarna begin alles vinniger beweeg, bediendes hardloop rond, selfs die hoenders en ander werf diere is onrustig. Ek tree verlee terug en vryf my hand - wat het nou gebeur?

Blykbaar is die man, wat uit die huis gestorm het, die boer. Meneer Bann het agterna verduidelik dat dit die grootste skande is om 'n boer gedurende die dag in sy huis te betrap. Ek ontmoet hom en vind uit dat hy die leier boer is in die gemeenskap en dat ek baie nou met hom sal saamwerk in die toekoms. Ons word baie hoflik ingenooi en gaan sit om 'n tafel, eetkamertafel. Die tafel en stoel is vir my bene te klein en ek staan sommer. Daar word gepraat oor die boerdery, my werk en sommer lekker gekuier en staaltjies vertel. Dit is die tweede keer dat ek hoor iemand spreek meneer Bann aan as 'Oepels'.

Snaaks, dink ek, ek het nog nie ingestem om die werk te doen nie dit word algemeen aanvaar. Voordat ons verder ry gaan staan ek om alles waar te neem. 'n Tipiese outydse plaaswerf net op kleiner skaal en vir my baie mooi. Die landerye wat ek my so aan verstom het is onbeskryflik mooi, die gewasse wissel mekaar af, in presies ewe groot blokke is dit geplant. Ons het net op die regte tyd gekom want alles is of in blom of is gereed om geoes te word. Dan kyk ek na die huis, die dak is van dekgras gemaak, die mure duidelik van 'n tipe klei, oker geel klei wat verseker baie hard word.

Terwyl ons ry vra ek baie vrae en kry gelukkig eerlike antwoorde. "Hoekom noem hulle jou Oepels?" Meneer Bann lag en skuif bietjie verlee rond.
"Dit is 'n lang storie en dalk sal ek jou vertel maar nou moet ons die tyd benut om oor jou werk te gesels. Jy het seker nou-al 'n idee wat van jou verwag word. Jy moet as verteenwoordiger vir die boere optree en skakel met die koning. Dit sal jou plig wees om vir die boere hul produkte te gaan verkoop op die mark. Die grootste taak wat van jou verwag word is om dit uit te voer na ander lande...en om toesig te hou dat die boere wat nie so produktief is nie hul kant bring."

Ek voel lus om net so te sit en niks te se nie. Wat gaan nog alles van my verwag word...? Dan kyk ek uit by die venster en sien tussen twee heuwels deur die landerye wat in presiese blokke gespasieer is en hoe dit mekaar afwissel. Pragtig in verskillende kleure groen, pers, geel en oranje terwyl die son besig is om te sak en skaduwee soos 'n gordyn getrek word oor die wonder wereld.

Ek draai na Meneer Bann. "Goed, ek is in..."

Woensdag 20 Januarie 2010

ONDERBOS OP VERSOEK 5

Die barbierwinkel is half skemer en meneer Bann skuif die venster op en maak die hortjies oop. Die straat is besiger, mense loop verby en praat sonder ophou. 'n Seun op 'n fiets skree iets asof hy roep en wink met sy arm na n meisietjie op die winkeltjie se stoep, aan die oorkant van die straat. Terwyl ek die seun dophou begin meneer Bann met my praat. Hiervoor het ek gewag.

"Ek weet jy is in die duister oor alles maar jy moet jou nie bekommer hieroor nie... alles sal nog vir jou duidelik word deur die verloop van die tyd."
"Goed...se ek... hoe het ek hier beland ek was in my tuin, die volgende oomblik is ek hier, ek ken nie die plek nie, duidelik 'n eeu te vore se mense en geboue. Jy gryp my, skeer en trek my aan. Ek is verbyster, hoe kry ek dit reg om die taal, wat totaal vreemd is te verstaan...die boere en die koning. Dit voel of my kop wil bars verduidelik aan my alles want ek is 'n persoon wat my lewe beplan ek plons nie sommer in en swem nie. Dit is duidelik hoe dit hier werk!"
Meneer Bann skink koffie uit 'n konvoortjie, die kole in die tessie gloei nog. Ek is verlig want die hongerpyne dring noueers my verstand binne. Net toe ek die kommetjie met koffie by hom vat se hy: "Jou pa is oorlede toe jy nog baie klein was, jy het die vermoe by hom oorgeerf, eerder moet ek se die gawe. Want daar is min mense wat daardie gawe besit. Jou pa het altyd die werk gedoen wat jy nou gaan oorneem... ons moes wag tot na jou agtiende veraardag, volgens ons wette kon ons jou nie vroeer gebruik nie."
"Hoe weet julle ek het 'n sogenaamde vermoe wat julle benodig?" Ek voel ongeduldig en die vrae kom die een na die ander by my op. "Waar is die plek? Hoe het ek hier gekom? Jy het nooit my naam gevra nie, nie eers die koning het nie! Wat van die boere hoe het hulle geweet ek sou hulle toespreek? Wat het van die koets geword?"
Meneer Bann lag dat sy magie skud. "Jy sal al hierdie dinge oor 'n dag of wat self kan beantwoord, ek weet jou naam is Andre, maar ons noem jou heeltemal iets anders omdat die name wat ons hier vir mense gee by hul persoonlikheid pas en baie versigtig gekies word. Almal het ook 'n bynaam wat een of ander tyd aan hom gegee is deur iets wat met hom gebeur het of miskien 'fout wat hy begaan het."
"Wat is die koning se naam?" Dit is 'n troefkaart, dink ek.
"Dit sal ek later vir jou se want mens benader hom met groot respek."
"Het hy towerkragte...?" Ek dink aan die mandjies vrugte.
"Die meeste van ons het in 'n mate towerkragte opgesluit binne ons, dit hang van onsself af of ons dit wil gebruik...ten goede of ten kwade..."
"Is hier 'n donker kant... ek bedoel is hier slegte ouens, skelms,?"
"Hier is wel met lelike gedagtes wat dalk sou dinge doen maar ons regeeder, die koning is ongenaakbaar en laat sulke dinge nie toe nie. Ons het 'n baie goed opgevoede samelewing."
"Dankie, die eerste vraag wat jy beantwoord het.... Gaan ek nou terug huistoe?"
"Nee..."
"Ek het 'n lewe daardie kant, 'n plaas met diere en 'n hond...ek kan nie..."
"Hulle is versorg...jy sal wel teruggaan, maar nou moet jy eers skool toe gaan."
"Ag nee regtig, ek is klaar met skool. Ek het matriek en stel nie belang om te gaan studeer nie."
"Hierdie het niks met jou wereld te doen nie, jy het nie 'n keuse nie...kom volg my ons gaan soek iets om te eet."
Dankie tog dink ek, so sal ek nie kan aangaan nie... my kop moet nou eers skoon kom.

Ons loop uit die winkel op met trappe na 'n bovertrek en dan deur 'n deur af met 'n gang, dan klim ons weer af met trappe, uiteindelik die kombuis! Die tafel is skoon geskrop, voor die venster hang vrolike gordyntjies. Dan sien ek haar raak, sy het die hele tyd voor die vuurherd gestaan met haar rug na my gedraai. Ek groet haar, 'n vriendelike kort gesette vroutjie buig haar knie en knik vir my. Sonder 'n woord ignoreer sy my hand en gaan aan met haar taak.

Meneer Bann kom die kombuis binne en begin vrolik en vriendelik met die vroutjie gesels. Ek verstaan nie veel nie maar lei af dat sy vir my moet kos maak. Ek is verlig en vou my hande voor my op die tafel.
"Iets wat jou pa ook gedoen het..." se meneer Bann wat met sy rug na my gekeer staan.
"Wat het hy gedoen?"
"Sy hande so voor hom op die tafel gevou." Hoe het hy geweet ek sit so, dalk skrams gesien besluit ek. Hoe lank gaan die kos neem, ek word nou haastig en wens ek het ten minste my hond by my gehad.

Dan sit die vroutjie, haar naam is, Evera, het ek gehoor in meneer Bann se gesprek 'n bord kos voor my neer. Dit is 'n tipe bredie dink ek, ek is verbaas oor die lepel wat sy by die bord gee. "Jy kan maar eet ons het alreeds geeet.'
Ek laat my nie twee keer nooi nie en val weg. Die smaak is effens vreemd maar tog lekker. Baie groente met 'n lekker sousie en 'n plat broodjie. Ek neem aan ek moet stukkies afbreek en in die sous doop. Ek doen dit sonder om te wag en geniet die kos met oorgawe, ek eet my bord skoon en sit die lepel versigtig op die bord neer terwyl ek dankie se aan die vroutjie. Sy glimlag, nogsteeds sonder om 'n woord te se en neem die bord.

Meneer Bann roep my en ons stap uit deur die deur en dan links in n pratige tuin. Ons gaan staan en meneer Bann beduie na 'n glasdeur met klein dowwe venstertjies in houtrame, aan die oorkant van die tuin.
"Jou kamer, gaan rus 'n bietjie, ek sal jou kom roep."
Verslae stap ek deur die tuin wat welig groei, die plante lyk anders, ek herken van die blomme soos vrolike Gesiggies en Dalias, daar is 'n Wisteria wat oor die boog van die deuropeing rank, vol in blom, die soet geur van die bloeisels vul die lug en ek voel rustiger.

Ek is totaal verras deur die kamer. 'n Hemelbed met dun gordyne, swaar gordyne voor die venster en glasdeur. Ek besluit om dit toe te trek en gaan le op die bed. Ek moes soos onmiddelik aan die slaap geraak het... hoe lank ek geslaap het weet ek nie, maar toe ek wakker word staan meneer Bann daar... gordyne oopgetrek.

Ek spring op. "Hoe laat is dit?" Die antwoord wat ek gekry het, het my so verras dat ek op die kant van die bed gaan sit het. "Die volgende oggend sesuur."
"Ag asseblief ek raak nou moeg vir die speletjie...veduidelik dit nou aan my!"
Ek voel maar altyd half omgekrap so vroeg in die oggend.
"Goed...ek het gedink jy sou dit self agterkom... maar helaas, jy het terug beweeg in tyd met die oorkom na ons land en dit is hoekom jy so honger en moeg gevoel het...dit sal nou beter gaan."
Ek dink my mond het oopgeval. "Hoe lank terug?"
"Baie jare...ons is baie jare agter jou wereld, so wees net rustig alles al uitwerk."

VERVOLG

Maandag 18 Januarie 2010

ONDERBOS OP VERSOEK 4

Glas en hout wissel mekaar perfek af. Nog nooit het ek so 'n pragtige plek gesien nie, wel ek was nou nog nie juis iewers behalwe my plasie nie. Ek het nog nooit 'n koning besoek nie. Ek lag vir myself en met die vriendelike gesig draai ek om en kyk vas in die van nog 'n kort mannetjie.

Op impuls steek ek my hand uit... Die mannetjie beduie iets en tree terug. Onmiddelik weet ek hy is nie die koning nie want in die boogopening van 'n deur aan die oorkant van die saal staan, ook kort maar 'n imposante man. Sonder dat iemand hom aankondig of voorstel weet ek dit is hy. Hy dra nie 'n lang mantel of toga nie, nee gemaklike klere. Het hy my verwag? Wonder ek terwyl ek nader stap. Dan val dit my by ek moet buig. Ek gaan staan doodstil en buig so effens... nog nooit in my lewe het ek voor 'n mens gebuig nie. Hy lig sy hand en groet my met vreemde woorde. Daarna stap hy na die groot stoel aan die bo-punt van die saal. Ek neem alles haarfyn waar. Die stoel lyk na goud, half ou goud beslag, fyn afgewerk, regop. Dit gee jou die idee van 'n eetkamerstoel, sagte leersitplek en gedraaide pote. Manjefieke vakmanskap is vasgevang in elke stukkie handewerk, met half edelgesteentes op die armleunings...is dit eg?

"Kom asseblief nader." Haai ek verstaan elke woord! Wat gebeur het weet ek nie...daar is egter nie tyd om daaroor te top nie en alles word vinnig gebere in die liaseringsafdeling van my brein. Versigtig stap ek nader. Tipies van die omgewing waar ek groot geword het vertrou ek niemand sonder dat ek hom ken nie.
"Asseblief, kom sit." Hy beduie na 'n stoel skuins oorkant hom. Gladnie so versier soos syne nie, maar tog nogsteeds met baie fyn detail. Versigtig klim ek die twee trappe op en gaan sit met groot respek oorkant die koning.

"Wel,volgens die afspraak in my dagboek is jy die afgevaardigde van die boere en jy wil my spreek." Ek weet ek gaan stamel en stotter dus begin ek versigtig...wat moet ek se...ek het geen benul waaroor dit eintlik gaan nie! Tog skuif ek reg op my stoel, maak keel skoon en my mond gaan oop.

Die res van die gesprek het soos borrels uit my mond ontsnap, ek het nog probeer om te verduidelik waar ek vandaan kom en dat ek 'n plasie het met 'n pragtige tuin en landerye, nou nie veel nie maar tog. Ek kweek tamaties wat die mense oor mal is en by my kom koop en van my hond...

Die koning beduie iets met sy hand, 'n lakei (so lyk dit )stap flink nader. Hulle praat saggies en ek word senuagtig. Dan draai die koning na my en se dat hy presies weet waar ek vandaan kom en hoe hard ek kan werk. Dit is egter nie die rede dat ek hier is nie, ek is nou wel deur die boere en oorspronklik deur meneer Bann voorgestel as verteenwoordiger maar daar is 'n ander meer belangrike rede. My mond wil oopval maar gelukkig behou ek teenwoordigheid van gees, my verstand wat ek maar altyd beskou as middelklas, begin teen 'n verbysterende spoed besonderhede waarneem ek sou selfs die koning se gesig en die ring aan sy vinger haarfyn kon beskryf. Dit voel of ek lig word en wil opstaan maar bly sit soos dit my betaam.

Die koning praat sag maar tog hoor ek selfs sy asemhaling. Ek probeer om alles om my te ignoreer sodat ek op dit wat aan my gese word kan konsentreer. Die lakei kom terug met 'n ronde silwer skinkbord en twee kelke. Hy bedien eers die koning. Die man verdwyn byna onmiddelik en ek probeer hom fyn dophou, alhoewel die agtergrond donker is en skaduwee gooi oor alles kan ek hom sien wegstap met die skinkbord, hy gaan staan teen die muur buite hoorafstand. Tevrede skuif ek nader en wag dat die koning die eerste sluk vat. Ek neem 'n baie klein slukkie... 'n baie lekker vreemde smaak... bessie nee dalk kiwi of dalk aarbei, ek weet nie maar neem'n groter sluk en rol dit op my tong. Die smaak bars in klein borreltjies op my tong en verdwyn dan...hmm, moeilik om te identifiseer.

Die koning begin weer sag praat maar met gesag, ek konsentreer op wat hy se en dit voel asof ek alles sal kan herhaal. Die koning beduie na iets terwyl hy praat en ek volg sy hand. Daar naby ons staan twee groot mandjies vrugte, ek kan regtig nie se of dit maar daar was nie, ek het dit gladnie opgemerk nie. Hy se dat die een mandjie se vrugte van die hoogste gehalte is en die ander swak kwaliteit en vra my om daarna te gaan kyk. Ek wonder skielik of die ou kan toor en staan versigtig op, stap nader. Ja dit is so. Die vrugte in die een mandjie is voorwaar vars en die beste kwaliteit wat ek nog ooit gesien het, die ander mandjie swak, gesteek, gevreet en sommiges is vrot.

"Net soos die vrugte in die mandjie, so is daar boere in my land, die een helfte lewer uitstekende werk en uitstekende kwaliteit voedsel en dan kry jy die wat net op die koning se rug ry en niks produktiefs oplewer vir die mark nie. Meneer Bann sal jou na die mark neem en dan sal jy die verskil duidelik kan waarneem."


Ek kry dit reg om 'n paar woorde te se en vra wat my werk is. "Jou werk sal deur meneer Bann in besonderhede aan jou oorgedra word, al wat ek vra is doen assseblief jou bes om die twee groepe te skei en aan my uit te wys sodat ek van die swakkes kan ontslae raak want hier is nie plek vir swakkelinge nie." O my aarde dink ek, sal ek dit kan doen. "Ja jy sal, jy sal bemagtig word. Jou pa het dieselfde werk gedoen en hy was my regterhand." Hy kan gedagtes lees!
"Ja ek kan." Se hy stil en dan buig hy in my rigting, draai om en stap weg. Ek staan verstom en luister na sy doelgerigte voetstappe op die blink gepoleerde vloer. Indrukwekkend!

Na 'n sekonde van verbystering draai ek om, ek wou weer na die vrugte gaan kyk maar die mandjies is weg. Seker die lakei wat... Iemand praat en ek draai om. Meneer die Barbier staan agter my en wink dat ek moet kom. Bly om 'n bekende gesig te sien groet ek hom met 'n stewige handskud.

"Jy moet saam met my kom..." Wel ek het so gehoop wil ek se... Ons stap uit deur al die deure en die hek. Nou wat van die koets vra ek... en bly omkyk na waar die koets met die ponies gestaan het. "Nee, jy het hulle nie meer nodig nie..."
Teleurgesteld stap ek saam met die barbier. "Meneer se my asseblief, droom ek of is ek werklik hier. Het die koning regtig my pa geken?"
"Jy is werklik hier en nou my verantwoordelikheid, jy gedra jouself ook so ..."
Ons stap verby die wagte met die straat op in die teenoorgestelde rigting as vanwaar die koets gekom het. In 'n stegie draai ons regs en daar voor my is die barbierwinkel. Verras stap ek in... Meneer Bann se stil" Ja, ons ken jou pa..."

ONDERBOS OP VERSOEK 3

Stadig begin ek hulle deurkyk en maak 'n opsomming van wat hier voor my besig is om te gebeur. Nie een van die kort stewige mannetjies is aanmy bekend nie. Dan sonder enige vooraf kug of handopsteek praat die een regs voor. "Ons is almal boere en ons soek 'n verteenwoordiger om vir ons saak by die koning in te tree. Die barbier, Bann, het jou hierheen laat kom want hy is van mening dat jy die beste kandidaat vir die soort werk is." Ek sukkel om die aksent onder die knie te kry en wonder of ek reg gehoor het. Ek moet na die koning toe gaan...

Ek staan senuagtig rond en trap op die barbier se toon. Vir wat klim hy ook so op my? Gelukkig skuif hy bietjie weg. Ek maak keel skoon en begin praat, asof 'n towerspreuk oor my uitgespreek is, weet ek wat om te se en die woorde vloei soos harmoniese musiek uit my mond. Ek sluk en probeer stotter of diep asemhaal sodat ek onseker kan voorkom, want hoe beter ek vertoon hoe swakker is my kans om hier uit te kom. Alles verniet ek lyk vir hulle na die regte man en word dan gegryp en op een van die sterkste manne se skouers na die wagtende koets gedra. Ek wil skree ... help! of meneer Bann help my... sonder seremonie dra hulle my soos 'n wafferse held en sit my veilig op die trap van die koets neer. Ek draai om en kyk na die groepie... Sonder enige vorm van teestribbeling groet ek ewe galant en gaan sit in die koets.

In n koets! Wie sal dit glo... ek hoop die droom hou vir ewig. Die koets dateer uit 'n vorige era, pragtig opgepas. Die houtwerk is blink gepoleer en dan die sitplek handgemaak van egte leer, die een of ander dier se vel, saggelooi en gebrei tot die volmaakte sitplekoortreksel. Ongelooflik uniek. Ek voel gevlei en baie belangrik. Die koets se deur swaai toe agter my. Alleen sit ek daar met net die koetsier en die twee blink swart ponies. die ponies is rond vet en blink maar net s kort op hul bene soos die mense.

Die minute wat daarop volg begin ek my bekommer oor my ontmoeting met die sogenaamde koning. Ek wonder... koning van watter koningkryk, hoe moet ek hom aanspreek en moet ek buig of kniel of net 'n hoflike kopknik. Hoekom het meneer die Barbier nie saamgekom nie. Nou vandat ek hom die nodigste het. Ek vryf oor my gladgeskeerde gesig terwyl ek aan hom dink.

Ons hou met 'n swierige draai voor die paleishekke stil. Wonderlike mooi hekke, met die fynste detail gemaak en afgewerk tot n perfekte meesterwerk, wat deur twee wagte opgepas word. Nie een van hulle is gewapen nie. Net so styf en formeel soos ander wagte maak hulle die hekke oop en ons ry veilig deur, dan kom ons voor 'n groot houtdeur met koperbeslag. Sjoe, dink ek wat het my te beurt geval. Na 'n klein verposing swaai die groot soliede houtdeure oop en ons ry deur. Ek sien uit die hoek van my oog die twee wagte wat weer dadelik die deure agter ons toegrendel. Die koets kom tot stilstand en soos 'n wafferse belangrike persoon bly ek sit totdat die koetsier vir my die deur oopmaak en galant buig, jy weet, soos in die outydse Franse Hugenotetyd. Ek klim uit en staan 'n sekonde op die trap om my omgewing waar te neem. Voor my is 'n kleiner houtdeur, baie dieselfde as die grote met koperbeslag. 'n Wag staan nader, buig effens in my rigting en wissel 'n paar woorde met die koetsier. Liewe land het hy my verwag want ek word galant begelei deur die houtdeur by 'n duisternis trappies op tot bo-op 'n wye blink glad gepoleerde stoep met fyn gedraaie gegote yster relings.

'n Persoon geklee soos 'n lakei ontmoet ons en vra dat ek hom sal verskoon, ek moet net so 'n wyle wag daar is 'n pragtige swaar stoel waarop ek kan sit. Die stoel is oorgetrek met duursame fluweel, diep rooi en heerlik gemaklik. Ek druk my lyf styf teen die stoel en wens ek kon langer daar sit... sonder om die koning te moet spreek. Kan jy dit glo dat ek tot op daardie oomblik nog geen benul gehad het waaroor ek die koning moes spreek nie. Ek het nie geweet wat die probleem nou eintlik behels en hoe ek dit moet hanteer nie.

Enkele minute gaan verby en toe swaai die glasdeur wat na binne lei oop...

VERVOLG

Sondag 17 Januarie 2010

ONDERBOS OP VERSOEK 2

Dan draai hy om en kyk na my asof hy my ken. Ek merk byna onmiddelik die strengheid in sy oe op en die brilletjie wat in sy halfmaanvorm afgesak het. Hy kyk reguit in my oe en beveel my om op die barbierstoel te gaan sit. Nogsteeds sprakeloos begin ek benoud raak. Wat nou? Wat gaan hy met my doen. Ek vryf oor my snor en wil vra maar hy slyp alreeds die skeermes teen die leer en draai ongeduldig na my. "Ons het nie baie tyd nie die mense begin al nader staan, hulle wag vir jou. Ek wil jou net respektabel maak, want soos jy nou lyk sal niemand jou aanvaar nie."

Ek klim verbouereerd op die stoel en klou aan die armleunings vas. Wat gaan aan? Waar kom die vermetelde mannetjie vandaan. Dan, terwyl ek op die stoel sit kyk ek af na my skoene wat nog vol modder is van die tuin. Ek skuif reg en besluit; kyk so is ek nie grootgemaak nie, ek wil weet.

Dan kom daar 'n kreun geluidjie uit my stembande en ek maak keelskoon.
"Verskoon my meneer, wie is jy nou eintlik as ek mag vra?" Hy slyp nog die skeermes en begin sonder waarskuwing skeerseep aan my gesig smeer. Nou weet ek wat kom. "Jy mag seker vra maar dat jy my nie herken nie is vir my baie vreemd..."
Op daardie oomblik rammel en raas dit so buite in die straat dat ek die res van die sin, as daar een was, verloor. 'n Koets met twee swart ponies rammel verby, ek wil opspring om te gaan kyk. "Sit stil, ek is besig." Ek bewe skoon van angstigheid, 'n koets... ek droom...

Ek word geskeer, my snor gefatsoeneer, my hare le in bondels op die vloer - my lang hare wat op my skouers gehang het is iets van die verlede. Dit sonder om my in ag te neem! My mond gaan oop en ek wil vra watse koets hier verby is, maar die mannetjie beveel my om af te klim van die barbierstoel en stoot my in die rigting van 'n deuropeningwaar voor 'n gordyn hang. Aan die anderkant van die gordyn staan 'n tafeltjie met outydse waskom en beker. Die water is koel, ek was my gesig en hande op bevel.

Hy hak 'n pak klere van 'n pyp af wat half weggesteek is in die hoek van die vertrekkie. Wel 'n kispak soos die ou mense gese het. Pikswart en uiters goed gesny. Dit pas my soos 'n handskoen ek trek gelate die paar blink gepoleerde skoene aan wat hy voor my op die vloer neersit. perfekte pas.
Alles gebeur so vinnig en akkuraat dat dit vir my voel dit het al gebeur. Elke handeling haarfyn beplan. Hy hou 'n spieel voor my en kam my hare glad agteroor! Nee wil ek se los my hare soos dit is... maar ek se niks.
Dan onbewus daarvan dat ek al agter hom aanloop vra ek weer dieselfde vraag:
"Wie is jy?" Die mannetjie brom iets maar wraggies ek kon nie uitmaak nie. "Kom! se hy hulle wag al!"

Gelate loop ek saam sonder om te weet wie hy is, wie ek nou eintlik is en waar ons, ons bevind. Die straat is uitgele met klein hobbelsteentjies en uiters presies afgerond. Ek kyk rond waar die koets kan wees en stap agter die barbier aan. Ons stap 'n paar blokke ver en hy blaas later van moegheid want hy het maar 'n redelike magie wat hom terughou. Ek stap vinnig en flink want hierdie is niks, ek is gewoond om kilometers ver fiets te ry...

Dan net toe ons om die volgende hoek kom steek ek vas, 'n duisend gesigte begroet my. "Wat nou? Wat gaan aan?..." vra ek verbaas. Die mense is vreemd, hulle lyk anders as gewone mense, hulle is baie kort, die mans is oor die algemeen geset en kaalkop met netjiese baarde. Ek vryf oor my ken, nou hoekom moes myne af? Daar is nie tyd vir dit nou nie, meneer barbier stoot my op die verhogie wat daar is. Ek kyk om en keer, steier op en staan. Die mense begin juig en roep. Hulle wil blykbaar he ek moet praat! Meneer barbier staan onder die verhogie en wag. Ek kyk verbouereerd om verbaas angstig en half verergd. "Wat is dit die? Wat verwag julle van my?!"

'n Doodse stilte volg , ek sien die koets en perde en hoor hul proesgeluide... verder staan al die manne voor my sprakeloos met gevoude arms en wag...

VERVOLG

Vrydag 15 Januarie 2010

ONDERBOS OP VERSOEK

Orals in my tuin is daar stompe waarop mens kan sit om asem te skep of net te luister na die natuur om jou. Soms in die vroee oggendure sal ek op so 'n stomp gaan sit en my eerste koppie tee drink sodat ek kan luister na die siel van my tuin. Ek sal doodstil sit en luister na die voels en hulle dophou want so vroeg kom besoek hulle baie graag die tuin omdat dit rustig is. Die eerste sonstrale val nog baie skuins en die tuin is nog verlate en daarom kan hulle ongestoord kan kos soek en kwetter.

Daar is egter nie net voels in my tuin nie... Een oggend het ek baie vroeg uitgestap en op 'n stomp aan die verste end van die tuin gaan sit, hier is die plantegroei baie ruig aangesien ek al die plante wat te veel raak vir die ander akkers oorskuif hierheen, om later 'n plan mee te maak. So gebeur dit dan dat hier 'n woeste onderbos ontstaan. (In die vorige stuk het ek verduidelik wat ek met ONDERBOS, bedoel).

Ek het skaars my sit gekry en die koppie tee begin drink toe ek 'n geritsel in hierdie onderbos hoor. My eerste gedagte was ...'n muis. Skrikkerig vir 'n muis soos ek is, wag ek tog geluidloos. Ek trek my bene op sodat my voete bo-op die stomp rus. Daar hoor ek dit weer, dit klink vreemd asof dit van baie ver kom maar tog ook naby. Eers wil my moed my begewe en ek besluit om liewer huis toe te gaan maar alles het daarna so vinnig gebeur dat ek heeltemal onkant gevang is... 'n Vreemde ligte gevoel verplaas my na iets bonatuurlik, ek voel anders, vreemd my bene is korter en ek bekyk myself, die klere hang soos sakke aan my wat op aarde het gebeur?

Onverwags bevind ek my in 'n dorp, wat met die eerste oogopslag lank terug bestaan het, outyds anders. Ek loop versigtig in die straat af waarin ek my bevind en kyk na die winkels met die klein venstertjies en die skoon geveede stoepgedeelte voor die deure. Ek dink aan jare gelede toe dit skynbaar in ons stede ook so gelyk het. Voor die een winkel gaan ek staan en kyk verwonderd na die rooi en wit pilaar voor die deur, 'n barbier. Wraggies nog soos van ouds. Ek besluit om hier in te stap want soos mense maar is kry jy hier al die nuus van die dorp. Dit is verbasend stil in die dorp, dink ek... seker omdat dit so vroeg is.

Binne wag daar die grootste verrasing op my. 'n Kort mannetjie staan voor die venster en kyk uit oor die straat. Ongesiens staan ek agter hom in die skadu van die vertrekkie. Dan sonder om om te draai vra hy met 'n baie vreemde aksent of hy my kan help. Ek skrik ... dan besef ek hy praat met my maar ek sukkel om 'n geluid uit te kry. Ek trap die oorgroot broekspype vas en slaan neer, my gesig binne-in n modderpoel. Ek staan verlee daar met my hande oopgesprei en beduie, dan sien ek myself in die venster van die barbierwinkel...ek kan nie my lag beteuel nie en bars uit van die lag. Ek is n klein kort mannetjie maar ek het'n reus se klere aan. Ek begin trek aan my arms maar dit bly so kort en dik.

"Ek het vir jou gewag, die winkel is lankal oop. Hoekom is jy so laat vir jou afspraak?" Watter afspraak praat hy van, ek het geen afspraak gemaak met iemand nie!


VERVOLG

Vrydag 08 Januarie 2010

ONDERBOS

Aan elke blaar in die tuin hang 'n druppel wat stadig afgly grond toe- die wonderlikste ding in die ganse skepping is seker 'n druppel water- of ...ek weet nie maar dit is verseker die noodsaaklikste. Wat ek alles geleer het van die oppervlakspanning en dies meer, het ek lankal vergeet, maar nou terwyl ek na my tuin staan en kyk verwonder ek my aan elke druppel. 'n Druppel kan mos stadig afgly en aan die punt van 'n blaar hang en dan skielik verdwyn, of in 'n spinnerak teen die eerste sonstrale vasgevang bly sit en wraggies 'n volmaakte reenbogie uitsprei, of in die kelk van 'n blom bly sit en boonop vorm behou.

Saadjies wat jare der jare daar wag vir die eerste reen. Die grond bewaar die saad totdat die tyd en reenval reg is. Jy weet daar was mere met water in die Karoo! Ongelooflike watermassas het glo daar gele en wie weet wat was alles versteek in daardie grond. Wat ek wel weet is dat jy nou nog in die vleie na goeie reens skulpies kry van klein slakkies! Kan jy glo die kleinste slakkies kruip uit van iewers en dan wanneer die water wegdroog tel mens die fynste skulpies op.

Wel, in my tuin word ek dikwels verras deur 'n besoeker. Sommige besoekers het helder
klere aan en ander donker. Sommiges kom sit net om die water en plante geniet. Hulle besoek my tuin natuurlik met 'n rede. Meeste skarrel rond, luister, wag en gaan. Die ander dartel so 'n bietjie en kwetter oor dit en dat maar dan is daar die wat spesifiek kom om die water te geniet en dit is hulle wat ook dadelik nader kom wanneer ek die krane oopdraai en die water borrel deur die spreierkoppe. Ek noem hulle onverwagte gaste, hulle geniet dit so baie dat ek skuldig voel om die water weer weg te neem.

Die beste van alles is dat die besoekers my nooit eers groet nie, hulle kom en geniet die tuin, die plante en water, nie een se dankie of groet my nie, ek het tot die slotsom gekom dat ek die besoeker is en dat ek my net verbeel die tuin behoort aan my. Ek kan woes te kere gaan in die tuin, dooie groei uitsny en uittrek. Plante verskuif of nuwes inbring en dan ruk ek ou plante uit. Soms praat ek van die onderbos wat ek moet uitdun want as jy jou oe uitvee groei sommige spesies die ander dood. Terwyl die besoekers tevrede is, ongeag hoe dit lyk, hulle geniet elke hoekie.

In die lewe is dit ook so... as ons nie die onderbos kortvat nie groei dit die ander dele van ons siel heeltemal toe en kan mense nie meer ons karakter raaksien nie net die rankers van die woeste grondbedekkers, dit wat ons plant sodat ander nie die foute moet sien nie. Grondbedekkers is nuttig dit maak dat onkruid ook nie maklik opkom nie. Ons kan maklik 'n nuttige grondbedekker in ons siel plant wat sal keer dat onkruid nie posvat nie.

Ek gooi my hande in die lug om dankie te se aan die eienaar van my tuin, die Skepper.
Want net soos die voels is ek ook net 'n besoeker.